zspilica.edu.pl
Światowy Dzień Drzewa
11
paź
2024
Więcej
Przejdź do menu głównego.
Przejdź do treści.
Przejdź do wyszukiwarki.
Uruchom wysoki kontrast.
Uruchom wersję tekstową.
Skróty klawiszowe:
Pokaż moduł: Skróty klawiszowe.
Strona wykorzystuje pliki cookies.
Dowiedz się więcej...
Wysoki kontrast.
Wysoki kontrast.
Oficjalna strona internetowa Szkoły Podstawowej nr 1 w Pilicy. Strona wyposażona w automatycznego lektora treści. Usługa lektora dostępna jest z poziomu poszczególnych podstron.
Wersja dla niesłyszących.
Pierwsze ślady osadnictwa na tym terenie znaleziono u podnóża skały Biśnik na Smoleniu i sięgają one górnego i środkowego paleolitu. Występują też liczne ślady kultury lendzielskiej oraz kultury ceramiki sznurowej. Na Smoleniu znaleziono również ślady XIII-wiecznego grodziska, są one bardzo bogate.
Pierwsza wzmianka o miejscowości Pilica pochodzi z XVI- wiecznej kroniki M. Stryjkowskiego i mówi o zdobyciu przez Wacława Czeskiego zamku pilickiego w 1297r. Następnie w 1327r. Łokietek wystawił dokument nadający sołtysom wsi Dłużec las, który ciągnie się aż do wsi Pilica. Z 1325r. pochodzi zapis w Kamerze Apostolskiej, że Paweł, proboszcz z Pilicy, zapłacił świętopietrze. Pilica była własnością prywatną, nie królewską i stąd źródła o początkach są dość skąpe.
Pierwotna Pilica leżała na wzgórzu i grzbietami ciągnęła się w stronę Smolenia. Była to tzw. Stara Pilica. Nowa – dzisiejszą –założono 600m. od wzgórza i znajduje się tu do dnia dzisiejszego.
Pierwszymi znanymi właścicielami Pilicy był możny ród Toporów, którzy nie zmienili jej pierwotnej nazwy, lecz ją pozostawili. Pierwsi podpisywali się Jan z Pilczy, Otto z Pilczy, a następni podpisywali się już Pileccy. Pilica staje się bardziej znana za czasów Ottona z Pilczy, jednego z najbliższych współpracowników Kazimierza Wielkiego. Jako męża zaufania wysłał go Kazimierz w Sandomierskie, aby wymusił daniny z dóbr dzierżawionych przez biskupa Bodzantę. Około roku 1350 otrzymał stanowisko starosty ruskiego. Za Ludwika Węgierskiego został starostą generalnym wielkopolskim, a około 1376r. został wojewodą i starostą sandomierskim. Żoną jego była Jadwiga, córka wojewody krakowskiego. Ona to 15 II 1386r. została matką chrzestną króla Władysława Jagiełły. Ich córką była Elżbieta, której życie wyglądało jak film. Kiedy zmarł ojciec miała około 13-14 lat i jako spadkobierczyni wielkiej fortuny, stała się łakomym „kąskiem”. Jeden ze starających się Morawianin- Wiszel Czambor- porwał ją wraz z matką na Morawy, aby zdobyć ów posag. Z kolei wkrótce inny Morawianin- Jenczik z Hiczyna- porwał Elżbietę od Czambora. Tym razem Elżbieta prawdopodobnie zgodziła się na ślub z nim, gdyż wraca w 1390r. do Pilicy z Jenczikiem jako mężem. Wiszel jednak nie zrezygnował z Elżbiety twierdząc, że była jego żoną i jemu się należy. W końcu Jenczik zabił podstępnie Wiszela wychodzącego z łaźni w Krakowie. Po kilku latach Jenczik zmarł. Elżbieta została wkrótce żona Wincentego z Granowa Granowskiego. Po jego śmierci została trzecią żoną króla Władysława Jagiełły. Małżeństwu temu sprzeciwiała się szlachta polska. Ślub odbył się w maju 1417r., wkrótce też odbyła się koronacja Elżbiety na królową Polski. W 1420r. zmarła i została pochowana w katedrze wawelskiej.
Prawdopodobnie około połowy XIV w. Pilica została przeniesiona na prawo niemieckie. W 1401r. istniał specjalny okręg pilicki na prawie niemieckim mający w swym zasięgu kilka wsi. O życiu pierwotnej Pilicy nie dochowały się żadne wiadomości. Po powstaniu Nowej Pilicy dalej istniała Stara Pilica, na pewno do końca XVI w.
O lokacji miasta Pilicy dowiadujemy się z różnych źródeł, ponieważ akt lokacyjny – główne źródło wiadomości – zaginął wraz z całym archiwum Toporów i Pileckich. Być może spłonął w wielkim pożarze Pilicy w 1655r. w czasie potopu szwedzkiego. Pochodził on prawdopodobnie z 1393r. Wnioskujemy to stąd, iż przed tym rokiem Pilica występuje jako wieś, a od września 1393r. jako miasto. Lokację przeprowadziła więc Jadwiga wdowa po Ottonie, a wystawcą dokumentu był Władysław Jagiełło. Zasadźcą i pierwszym wójtem był Piotr z Branic. Pilica została założona na prawie magdeburskim w odległości 600m. od starej osady, w dolinie. W środku miasta wytyczono kwadratowy rynek, z którego czterech rogów wychodzi jedna lub dwie ulice, a w jednym z rogów wybudowano kościół. Miasto otrzymało także prawo budowy domu handlowego z wagą miejską i komorą do postrzygania sukna oraz łaźni. W listopadzie 1587r. wojska Maksymiliana Habsburga zajęły Pilicę i ją zniszczyły. W środku rynku mieścił się zbiornik z wodą dla ludności i do gaszenia pożarów. Rynek do 1870r. nie miał twardej nawierzchni. Uliczki wąskie wyłożone drewnianymi balami. Od 1611r. zaczęły nękać Pilicę najazdy szlacheckich rokoszan, co spowodowało powolny upadek. Całkowitą zagładę przyniosły wojska szwedzkie, które zajęły miasto w nocy z 1 na 2 listopada 1655r. Właścicielem Pilicy był wówczas Stanisław Warszycki, który rezydował już w nowym pałacu w Pilicy i gościł w nim króla Jana Kazimierza. Szwedzi zniszczyli również dotychczasowy zamek pilecki na Smoleniu. Warszycki rozpoczął odbudowę miasta angażując mieszkańców. W 1705r. Szwedzi ponownie zajęli Pilicę. W latach 1697 – 1735 przeciągały przez miasto wojska polskie i saskie. Mieszkańców dotykały też epidemie i klęski głodu. Do XVI w. ludność Pilicy stanowili wyłącznie Polacy, chrześcijanie. Od XVII w. zaczynają osiedlać się tu Żydzi, mając swój kirkut i bożnicę. W XVI w. samorząd miejski posługiwał się własną pieczęcią z herbem Pilicy. W początkach XVII w. właściciele – Padniewscy – wybudowali pałac i przenieśli się tu z zamku na Smoleniu. Właścicielami Pilicy po Pileckich były rody: Padniewscy, Warszyccy, Pociejowie, a od 1730r. – Maria Józefa Sobieska, synowa Jana III Sobieskiego. Odwiedził ją w Pilicy król August III Sas. Potem miasto dostało się w ręce Wesslów. Do pierwszego rozbioru Pilica należała do powiatu lelowskiego, województwa krakowskiego. W 1794r. Pilica znalazła się w zaborze pruskim, zachowując pozycję miasta okręgowego. Następnie znalazła się w Księstwie Warszawskim. W 1808r. utworzono powiat pilicki, do którego należały między innymi Będzin i Czeladź. Od 1815r. Pilica znalazła się w granicach Królestwa Polskiego. W czasie powstania listopadowego istniał tu obóz dla oficerów rosyjskich wziętych do niewoli. Piliczanie pozostali wówczas bierni wobec walk narodowowyzwoleńczych. Zupełnie inaczej było w czasie powstania styczniowego. Już wcześniej agitację prowadziła pani Zuzanna Czaplicowa – wdowa po tutejszym aptekarzu, która często kontaktowała się z Komitetem Centralnym. Po wybuchu powstania wielu Piliczan udało się do oddziałów walczących w okolicach Ojcowa pod dowództwo Kurowskiego. W Pilicy był naczelnik wyznaczony przez Rząd Narodowy. Z.Czaplicowa dostarczała walczącym lekarstwa i broń, a w aptece przechowywała i leczyła chorych i rannych. Wraz z córkami przewoziła powstańców przez granicę do Galicji. Została za to wraz z trzema córkami zesłana na Sybir, gdzie zmarła. Wielu Piliczan zginęło w walkach powstańczych, a inni zostali zesłani na Sybir. Za udział w powstaniu styczniowym Pilica w 1868r. straciła prawa miejskie, które odzyskała na nowo dopiero 1 I 1994r. Po powstaniu w ramach represji zlikwidowano pilicki klasztor robiąc w nim koszary, a zakonników wywieziono na Sybir. W czasie I wojny światowej istniała tu placówka POW. Piliczanie walczyli też w Legionach Piłsudskiego. W okresie II wojny światowej Pilica znalazła się na terenie Generalnej Guberni. Działały tu oddziały AK, AL, BCh. Zwłaszcza BCh zajmowały się wykonywaniem wyroków na konfidentach. Rozwijał się tu szmugiel przez granicę, która znajdowała się niedaleko, na ziemie wcielone do Rzeszy. Rozwijała się partyzantka. Pod lasem, za klasztorem, Niemcy zastrzelili dziewięcioosobową rodzinę Janusów wraz z przechowywanymi przez nich Żydami. Bronisław Janus jedyny uratowany otrzymał medal „Sprawiedliwy wśród narodów świata”. Pilica została wyzwolona 17 I 1945r.
zspilica.edu.pl
11
paź
2024
Więcej
zspilica.edu.pl
10
paź
2024
Więcej
zspilica.edu.pl
10
paź
2024
Więcej
zspilica.edu.pl
1
paź
2024
Więcej
zspilica.edu.pl
1
paź
2024
Więcej
zspilica.edu.pl
30
wrz
2024
Więcej
Wyszukaj na stronie
Twoja przeglądarka internetowa, bądź system operacyjny, nie wspierają lektora w polskiej wersji językowej.